Gehoorbescherming is onder DJ’s, muzikanten en evenementenpersoneel geen populair gespreksonderwerp. Begrijpelijk, want gehoorschade is vaak een sluipend proces. Toch is gehoorbescherming van wezenlijk belang, zeker ook voor DJ’s, want zij moeten hun muziek zelf natuurlijk wel goed kunnen horen.
Gehoorbeschadiging is een proces dat vaak jaren duurt, en plaatsvindt zonder dat je er erg in hebt. Omdat je niet meteen doorhebt dat de binnenkant van je oren langzaam stuk aan het gaan is, lijkt er heel lang niets aan de hand. Totdat je er achter komt dat je bepaalde tonen en klanken minder goed – of helemaal niet meer- hoort, of dat je steeds vaker last hebt van een piep, ruis of zoem in je oor. En dan is het vaak al te laat. Doodzonde, want gehoorschade is meestal niet meer te herstellen. Voor DJ’s en muzikanten is dit extra vervelend, want zij horen hun eigen werk niet goed meer terwijl dit essentieel is. Daar komt nog bij dat gehoorschade méér negatieve gevolgen kan hebben dan verlies van gehoorfuncties. Bij mensen met gehoorschade komen geregeld problemen voor als arbeidsongeschiktheid, depressies en vermoeidheid.
Van hoeveel DJ’s en muzikanten per jaar het gehoor blijvend beschadigd raakt, is niet bekend. Wel deed de Erasmus Universiteit in 2009 onderzoek naar gehoorschade onder jongeren. Wat bleek? Ruim 40 procent van de Nederlandse jongeren loopt een levensgroot risico om problemen te krijgen met het gehoor. Tien procent bevindt zich in de gevarenzone van zeer ernstige en blijvende schade.
Muziek op een te hoog volume bleek de grote boosdoener. Portable muziekspelers met koptelefoon staan op de eerste plaats van gehoorschadeveroorzakers: een kwart van de jongeren met gehoorbeschadiging bleek veel te hard muziek luisteren via de koptelefoon. Bij ongeveer 23 procent van de jongeren in het onderzoek was het regelmatig bezoeken van discotheken en houseparty’s de grootste boosdoener van hoorproblemen. Extra aanjager: moderne apparatuur kan een steeds hoger volume aan, zonder dat de muziek vervormt.
Het ligt voor de hand dat deze percentages nog een stuk hoger liggen onder DJ’s en muzikanten en andere artiesten die nog veel vaker met harde muziek in aanraking komen. Gehoorbescherming is voor de meesten dan ook absolute noodzaak.
Wat voor gehoorbescherming is er?
Gele schuimpjes
De eenvoudigste gehoorbeschermers zijn de bekende gele, schuimige oordopjes. Deze worden vaak op festivals en party’s uitgedeeld aan bezoekers. De gele schuimpjes dempen het geluid wel, maar beschermen nauwelijks tegen gehoorschade. Voor muzikanten, DJ’s en eventpersoneel dus onvoldoende.
Universele oordopjes
Meestal van siliconen of zacht rubber gemaakt. Beschermen een stuk beter dan de gele schuimpjes. Ongeveer 10 tot 20 procent van het aantal decibellen wordt weggefilterd, en dat is best veel. Nadeel: ze zijn niet op maat gemaakt. Hierdoor sluiten ze niet iedere gehoorgang even goed af. Bovendien is er geen individuele afstelling voor geluidsfiltering mogelijk.
Op maat gemaakte gehoorbeschermers
Deze oordoppen filteren 20 tot 30 decibel weg en worden persoonlijk afgestemd op de vorm van de gehoorgang, die bij iedereen aan beide kanten uniek is. Op maat gemaakte oordoppen sluiten de gehoorgang goed af. Bij de duurdere soorten is voorkeursfiltering mogelijk. Bij bepaalde filters wordt bijvoorbeeld harde muziek niet vervormd en kan de drager gewoon gesprekken voeren terwijl hij de doppen in heeft. De prijs van op maat gemaakte oordoppen ligt doorgaans tussen de 75 en 150 euro, afhankelijk van de wensen en de kwaliteit van het materiaal en vakmanschap van de oordoppenmaker. De gemiddelde levensduur van op maat gemaakte oordoppen is zo’n drie a vier jaar.